De komende jaren komt de wereldwijde markt voor elektrische voertuigen (EV’s) in een stroomversnelling. In Nederland lopen we binnen Europa qua EV’s voorop. Qua laadinfrastructuur zijn we zelfs absolute koploper. Dit is nodig ook, want per maand worden er steeds meer volledig elektrische auto’s aan het Nederlandse wagenpark toegevoegd met steeds grotere accupakketten.

Naast elektrische auto’s zie je in Nederland ook steeds meer E-bussen en in de nabije toekomst ook E-trucks, E-boten en uiteindelijk misschien zelfs wel E-vliegtuigen! Maar in China gaat het nog veel harder. Zij ontpoppen zich als mondiale koploper op het gebied van elektrisch vervoer.

In onze rol als Consultant bij ElaadNL houden wij ons in verschillende projecten bezig met deze ontwikkelingen en met de vraag welke impact deze zullen hebben op ons elektriciteitsnet. Deze impact komt bovenop de extra belasting die andere ontwikkelingen op het net opleveren, zoals bijvoorbeeld de warmtepomp. Zoals je eerder in de blog van onze collega’s Milou en Mick kon lezen, zouden we met alle ontwikkelingen in het achterhoofd veel moeten investeren in het elektriciteitsnet als we niet slim en flexibel omgaan met onze elektriciteitsvraag. In onderstaande afbeelding kan je zien dat het piekvermogen dat een EV vraagt van het net al snel vele malen hoger ligt dan het huidige huishoudelijke verbruik dat we kennen.

Trend aantallen elektrische (BEV) & plug-in hybride (PHEV) personenauto’s in Nederland. Bron: TrendMonitor ElaadNL

Vergelijking tussen het piekvermogen van huishoudelijke apparatuur en het opladen van EV’s, uitgedrukt in kW.

De oplossing

Toch is dit geen reden tot paniek, want er is een oplossing voorhanden: Smart Charging. Dit betekent dat het opladen van een EV niet gelijk start op het moment dat je je auto connect aan een laadpaal, maar pas op een gunstiger tijdstip. Iemand die ’s avonds om 19 uur thuiskomt en zijn auto inplugt, en deze pas de volgende ochtend om 7 uur weer gebruikt, heeft immers zeeën van tijd om de auto op te laden. Het laden kan dan, indien nodig, worden uitgesteld naar later op de avond en ‘s nachts, wanneer de belasting op het elektriciteitsnet een stuk lager is. Hierdoor voorkomen we dat er hoge maatschappelijke kosten zullen ontstaan doordat netbeheerders hun net moeten gaan verzwaren.

Naast het feit dat de vraag naar elektriciteit van nature piekmomenten kent (’s ochtends en vooral ’s avonds), zullen we in de toekomst steeds meer te maken krijgen met lokale opwek uit zon en wind. Op dit moment gebeurt dit in Nederland nog op kleine schaal. Binnen de EU is Nederland zelfs het verst verwijderd van de 2020-doelstelling op het gebied van hernieuwbare energie, en qua absolute percentages doet alleen Luxemburg het slechter. Toch zal er ook in Nederland steeds meer duurzame opwek zijn. In 2030 zou dit zelfs kunnen oplopen tot ruim de helft van alle opwek. Omdat elektriciteit lastig kan worden opgeslagen, wordt het dan steeds belangrijker om vraag en aanbod (opwek) van elektriciteit goed op elkaar af te stemmen.

Met Smart Charging kunnen we op momenten dat er veel zon en wind beschikbaar is meer gaan laden en op momenten dat er minder zon en wind is juist minder. Bijkomend voordeel is dat de verwachte elektriciteitsprijs zal dalen op de momenten dat er veel duurzame opwek is in de toekomst. Op deze manier kun je dus zelfs geld besparen door op de juiste momenten je auto op te laden.

De vraag naar elektriciteit (blauw) en duurzame zonopwek (geel) versimpeld weergegeven

Daarnaast zijn er ontwikkelingen op het gebied van Vehicle to Grid (V2G), waarmee we elektrische auto’s als opslag van duurzame opwek kunnen gebruiken. Op een later moment zou deze opgeslagen elektriciteit dan kunnen worden gebruikt om je huis te voorzien van stroom, met name van belang als iedereen rond 18:00 de elektrische kookplaat, de wasmachine en de vaatwasser aanzet en er dus veel energievraag is (Vehicle to Home).

Optimaliseren

Bij ElaadNL worden samen met netbeheerders en diverse marktpartijen de theorie en praktijk van Smart Charging bij elkaar gebracht. Er zijn onderzoeken samen met de markt waarbij laadgedrag wordt geanalyseerd en er wordt gekeken hoe Smart Charging het beste kan worden toegepast. Een van de onderzoeken waar Ruud als Project Manager aan werkt is een model dat laadgedrag kan voorspellen en optimaliseren. Op die manier kan worden voorspeld bij aankomst van een gebruiker bij een laadpaal hoe lang hij aan de laadpaal verbonden zal zijn, en welke optimalisatie op dat moment het beste is. Een andere manier om Smart Charging toe te passen in de praktijk is de gebruiker door middel van een app of via zijn auto zelf een vertrektijd in te laten geven. Er zijn diverse pilots en projecten waarin Smart Charging al in de praktijk getest wordt. Lard draagt hier onder andere aan bij via E-PACT door in samenwerking met verschillende provincies de elektrificatie van bedrijfswagenparken te realiseren, waarbij Smart Charging wordt toegepast. Op deze manier werken we toe naar een situatie waarin Smart Charging de standaard wordt in plaats van een uitzondering.