In 2015 heeft Nederland zich aangesloten bij het klimaatakkoord. Hierin staat onder andere dat we in 2050 vrijwel geen CO2 meer zullen uitstoten in Nederland. Een van de manieren waarop we die doelstelling kunnen halen is het stoppen met het gebruiken van aardgas. Per verbrande kubieke meter (m3) aardgas komt er namelijk 1,78 kilo CO2 vrij. Een gemiddeld Nederlands huishouden verbruikt jaarlijks gemiddeld 1239 m3 gas.

De opdracht van (inmiddels oud-collega) Marjolijn Regtuit bij Stedin draaide om het verwijderen van deze aardgasaansluitingen. Om het klimaatakkoord te kunnen halen moeten er vóór 2050 dan ook zo’n 7 miljoen huishoudens en nog eens 1 miljoen andere gebouwen van het gas af.

Gratis laten verwijderen

Particulieren hebben sinds 1 maart 2021 de mogelijkheid om gratis hun gasaansluiting te laten verwijderen door hun netbeheerder. Dit scheelt de aanvrager tussen de 140 en de 1300 euro aan kosten voor de verwijdering. Voor het aanvragen van een gratis gasverwijdering ga je als particulier naar de website van je eigen netbeheerder.

De aanvrager dient wel zelf een alternatief te regelen; bijvoorbeeld een warmtepomp of een zonneboiler. Bij hetzelfde verbruik stoot een warmtepomp ongeveer 30% minder CO2 uit dan een cv-ketel op aardgas.

Voor grootverbruikers is het (nog) niet mogelijk om de gasaansluiting gratis te laten verwijderen. In de categorie ‘grootverbruik’ vallen aansluitingen met een G40 gasmeter of hoger. Ter illustratie: een standaard huisaansluiting heeft een G4 of G6 gasmeter, ongeveer één tiende van de capaciteit van een aansluiting voor grootverbruikers. Als een grootverbruiker een aansluiting zou willen verwijderen nemen ze contact op met de meetverantwoordelijke die zij hebben aangesteld.

Verschillende typen aansluitingen

Voor het verwijderen van een gasaansluiting wordt onderscheid gemaakt tussen een primaire aansluiting en een secundaire aansluiting. Primaire aansluitingen vinden we vaak in woonhuizen, winkels en andere gebouwen die rechtstreeks zijn aangesloten op het gasnet. Een secundaire aansluiting heeft vaak een aftakking van een zogenaamde stijgleiding naar een woning. Dit zijn dan vaak appartementencomplexen of gesplitste woonhuizen.

Een secundaire aansluiting kan binnen een uur verwijderd zijn, terwijl een primaire aansluiting minstens een halve dag in beslag neemt. Voor het verwijderen van een primaire aansluiting wordt namelijk de gehele leiding tot aan het gasnet op straat verwijderd. Dit betekent dus dat er in veel gevallen moet worden gegraven.

Een alternatief is het inzetten van een zogenaamde leidingtrekker voor lange stukken leiding of voor plekken waar lastig gegraven kan worden. Voor dit apparaat zijn twee gaten (een bij de hoofdleiding en een bij de gevel) voldoende. De leidingtrekker trekt vervolgens als het ware de gasleiding van het ene gat naar het andere gat en snijdt deze ondertussen ook nog in vier stukken.

De leidingen achterlaten voor waterstof

Hoewel de gasleiding bij een verwijdering op dit moment volledig wordt weggehaald, kunnen ze in de toekomst misschien wel blijven liggen. In het project ‘The Green Village’ in Delft wordt namelijk geëxperimenteerd met het transporteren van waterstof via de bestaande gasnetten. Dit is een project van netwerkbedrijven Alliander, Enexis en Stedin Groep. The Green Village ligt op de campus van de TU Delft.

Een van de vele andere waterstofprojecten is het project ‘tijdelijke ombouw van aardgas naar waterstof’ in Uithoorn. Hier worden een aantal sloopwoningen die op dit moment nog zijn aangesloten op het gasnet omgebouwd naar een net dat geschikt is voor waterstof.

De cv-ketels in deze woningen worden vervangen voor de eerste waterstof-cv-ketel ter wereld waarna vervolgens de woningen worden aangesloten op waterstof. Meer informatie over deze en andere waterstofprojecten zijn te vinden op de interactieve waterstofkaart van missieH2. Dit is een initiatief van Port of Amsterdam, Gasunie, Stedin Groep, Remeha, Groningen Seaports en Toyota.

Ambitieus en innovatief

Kortom: er zijn ontzettend veel ontwikkelingen gaande op deze reis naar een aardgasloos Nederland. In Marjolijns opdracht bij Stedin zat ze daarbij op de eerste rang. Ze hield zich op technisch inhoudelijk niveau bezig met het verwijderen van deze aardgasaansluitingen.

“Ontzettend interessant en heel leerzaam om te zien hoe al deze innovaties en ideeën razendsnel worden uitgewerkt tot pilots en werkende projecten.”